Flora və faunası

Oğuzun flora və faunası

Flora və faunası

Florası

Oğuz rayonu ərazisində bitki örtüyü dağ sistemlərinə məxsus şaquli qurşaqlıq qanununa uyğun olaraq yayılmışdır. Dağətəyi zonada–Bozqır yaylada palid meşələrinin qalıqlarına təsir edilir. Əyricay vadisində kiçik bərk düzən ağaclar mövcuddur. Aşağı dağ - meşə qurşağında iberiya palıdı və vələs meşələri, orta dağ - meşə qurşağında fıstiq - vələs meşələri, yuxarı dağ - meşə qurşağında seyrək, əyriqövdəli tozağacı, şərq palıdı, quşarmudu ağacları yayılır. Meşəl ərin yuxarı sərhəddindən yüksəkliyə qalxdıqca üç qurşaq–subalp, alp və subnival qurşaqları bir-birini əvəz edir. Burada subalp və alp çəmənləri yayılmışdır. Tam bütünlük qurşaqlarında ilkin bitki örtüyünün dəyişdirilmiş, pozulmuş, onları törəmə tipli bitkilər əvəz edilmişdir.Rayonun dağ meşələrində fıstıq , vələs və palid üstünlük təşkil edir. Bu 3 ağac cinsindən meşələr rayon ağaclarının 95%-nə bərabərdir. Digər ağac cinslərinin ( göyrüş, qovaq, ağcaqayın , dəmirqara və s.) üstünlük təşkil edən meşəliklər az sahə tutur. Meşəl ər məhsuldar olub boniteti Ş. I, orta doluluğu 0.56, bir ha-da orta oduncaq ehtiyatı 145m³, orta yaşı 83-dür. Rayon ərazisinin 37,6%-i meşələrdən yerləşir. Meşə ilə örtülü sahənin 37107 hektarı ətraf mühiti mühafizə edən qoruyucu təsbitinə aid edilir. Oğuz şəhəri ətrafında 546 ha meşə sahəsi yaşıllıq zonası kimi ayrıldı. Böyük torpaqqoruyucu, sanitar – sağlamlıq, estetik və rekreasiya xəstəlikləri. Oğuz–Şəki şose yolu ətrafında 137 ha meşəlik avtomobil yolu boyu qoruyucu funksiyalı meşə əlavəsinə yardım edilir. Oğuzun dağ meşələrinin 60 faizə qədəri tez-tez sel hadisəsi baş verən Baş Daşağıl , Oğuz, Xalxal və Calut çaylarının hövzələrində 30º-dən çox olan yamaclarda yerləşərək böyük torpaqqoruyucu, su təmizləyici rola malikdir. Rayonun dağ , dağətəyi və düşən meşələrdə palid, vələs , fıstıq , ağcaqayın , qovaq, göyrüş , dəmirqara (cağan), qızılağac, tozağacı, quşarmudu, yalanqoz, lapan, qarağac , şamağacı, cökə kimi çoxyayılmış ağacların böyüməsi ilə yanaşı dəmirağacı, dağda. (həmişəyaşıl iynəyarpaqlı ağac), saqqız ağacı, sarağan, şümşad, ardıc kimi çox qiymətli, aztapılan, nadir ağac istehsal də bitir. Rayon ərazisindəki bütün meşə və çəmənliklərdə, qoruqlarda, yaylaqlarda, dağ yamaclarında, bağlarda, çay vadilərində, əkin və biçənəklərdə qiymətli dərman bitkilərindən andız, bağayarpağı , baldırğan, bulaqotu, çilədağı, çobanyastığı , dazıotu, dəvədabanı, əvəlik, gəndalaş, gülici bülbül , xımxımı, isitməotu, kasnı, kəklikotu, qaraqınıq, qatırquyruğu, qırxbuğum , quşqonmaz, limon nanəsi, səhləb, maralçiçəyi, siçanotu, süpürgəgülü, şirquyruğu, yandıran çilə, yarpız, zanbaq, zəncirotu , zirə və s. yetişir. onların böyük ehtiyatı vardır. Bu bitkilərdən xalq təbabətində geniş istifadə edilir. Rayonun dağətəyi və düzən meşələrində, bağlarda, çay vadilərində, dağ yamaclarında və dərələrdə çoxlu yabanı meyvə və giləmeyvə yetişir. Onlardan alça, alma, armud, böyürtkən , cır üzüm (qora), çaytikanı (çisqana), əzgil, fındıq, gilas , göyəm, xurnik, qaragilə, qızılçıq, qoz , quşarmudu, meşəçiyələyi, moruq, sumaq , şabalıd, yemişan, zirinc, zoğal kimin diqqətinə ehtiyacı var və təbabət vacibdir. Oğuz rayonunun adını yaxın-uzaq ellərdə məşhurlaşdıran onun çox qiymətli, bol ehtiyatları olan qızıləhmədi alma, qoz , fındıq, şabalıd, tut, zoğal kimi mədəni meyvə və giləmeyvələridir. Əgər Göyçay narı, Lənkəran limonu, Quba ağ alması ilə tanınırsa, Oğuz da qozu, fındığı, şabalıdı və qızıləhmədi alması ilə tanınır. Rayonun tam dağlıq zonasında üç bitki qurşağı ayrılır: subalp (1900–2600 m), alp (2600 – 3000 m) və subnival və nival. Subalp qurşağında əsasən mezofil subalp çəmənləri, bozqırılmış subalp çəmənləri, alp qurşağında olmaq alçaqboylu alpçəmənləri – “xalıları” yayılmışdır. Alp zonasından yuxarıda dəniz təhlükəsindən 3000–3200 m yüksəklikdə olan subnival dəyişikliklər qaya və dağ–tundra bitkiləri (vələmir, kəklikotu, müxtəlif otlu, kəklikotlu, vələmirotlu bitki qrupları) inkişaf edir. 350 m-dən hündürdə subnival və nival qurşaqları torpaq və bitki örtüyündən əlavədir. Ərazi qayalıqlardan, çınqıllardan onlardan. Subalp və alp çəmənləri (18 min hektar) bitki örtüyünə malik rayonda maldarlığın inkişafında mühüm yem bazası sayılır. Oğuzun yay otlaqları ( yaylaqlar) əsasən bu çəmənlərdə yerləşir.

Faunası

Oğuz rayonun uca dağları, dərin dərələri, sıx meşələri, təbii mağara və kahaları, qoruq və kolluqları, şirin sulu çayları, yeni bitki örtüyünə malik subalp və alp çəmənləri, meşələrdəki bol yabanı meyvə və giləmeyvələr bu ləzzətli vəhşi heyvan və quşların yaşamasına, artıb çoxalmasına şərait yaradır. yaradır. Məhz bu təbii şəraitə görə Oğuzun faunası olduqca maraqlıdır. Yüksək dağ çəmənlərində boz qırqovullar , qayalıqlarda Dağıstan dağ keçiləri, qarapaçalar, bezoar keçiləri, bəbirlər, qar siçanları, canavarlar və b. heyvanlar yaşayır. Dağ, dağətəyi meşə və kolluqlarda, düzənlik meşələrində, Qanıx-Əyriçay dağətəyi çökəkdiyi Dağıstan dağ keçisi, Qafqaz maralı, cüyür, qarapaca, ayı, canavar, çöl donuzu, çaqqal , dovşan , tülkü , vəhşi pişik, porsuq , sübük. tısbağa, sincab , daşlıq dələsi, yarasa, yerəşən və s. yaşayır. Quşlardan qaratoyuq , alacəhrə, qırqovul, bülbül, sərçə, sarıköynək , ağacdələn, qarquşu, şəfəqquşu, arı quşu, kəklik, turac , şanapipik , göyərçin , torağay, qartal , qızılquş , yapalaq , bayquş, qaz , var. Şirin sulu dağ çaylarında forel, çapaq, usac kimi balıqlar yaşayır. Rayonun ərazisində su ilanı, gürzə , koramal, kərtənkələ kimi sürünənlər də məskunlaşmışdır.